Van dwangsommen naar het verschepen van dertienhonderd vrachtwagens kunstgras
Van alle dossiers die de OMWB de afgelopen tien jaar heeft behandeld springt er één in het oog. De casus TUF Recycling bezorgde de gemeente Dongen en Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant jarenlang hoofdpijn en vergde een lange adem. Het rechtvaardigt een terugblik.
Het bedrijf dat gespecialiseerd was in de verwerking en recycling van kunstgrasmatten lag door de vele misstanden na landelijke media-aandacht onder een maatschappelijk vergrootglas. De veiligheid van de leefomgeving leek risico te lopen doordat kunstgrasmatten figuurlijk tot aan de hemel werden opgestapeld. Er werd eenvoudigweg weinig tot niets gerecycled van de kunstgrasmatten die landelijk werden aangevoerd. Op donderdagavond 11 oktober 2018 ontstond plots brand bij het bedrijf, met nog meer complexiteit tot gevolg.
OMWB San Adelaar, casemanager vanuit de OMWB, was vanaf 2018 voor de gemeente Dongen de sparringpartner rondom TUF Recycling. “Mijn collega-vergunningverleners hebben de wettelijke taak voor de gemeente Dongen uitgevoerd vanaf het moment dat TUF een aanvraag indiende voor een omgevingsvergunning, 2016 spreken we dan. We hielden toen ook toezicht daar. Er werden overtredingen geconstateerd, maar die werden slechts zelden daadwerkelijk ongedaan gemaakt. Er was onder andere sprake van verkeerde opslaglocaties, opslaghoogtes, en teveel aan opgeslagen afvalstoffen. Die zijn toen overgedragen aan mijn collega’s van handhaving, zij hebben dwangsommen opgelegd. Deze dwangsommen ‘liepen vervolgens vol’, daarna zijn ze nog een keer opgelegd, met een hoger bedrag. In 2018 waren we toen al beland. Hetzelfde scenario voltrok zich helaas steeds, er gebeurde niets. Toen kwam ík als casemanager in beeld.”
San Adelaar: "In samenspraak heeft Gubbels haar eigen vergunning aan laten passen om de ontstane vezels daarop te kunnen slaan en alle kunstgrasgranulaat is ook richting Helvoirt gegaan. Dan hebben we het over dertienhonderd vrachtwagens."
Bestuursdwang Het duurde niet lang of het terrein bleek vlam te hebben gevat. “Bij de verwerkingslijn was brand ontstaan, daarmee kwam de bedrijfsvoering dus ook stil te liggen”, licht San toe. “Toen hebben we bestuursdwang opgelegd voor het ongedaan maken van de geconstateerde overtredingen, nieuwe matten mochten ook niet meer aangenomen worden. Hetzelfde gold voor het opruimen van de resten van de brand. Om uiteenlopende redenen gaf TUF daar maar beperkt gehoor aan.”
Waar te beginnen? Uiteindelijk heeft Dongen Pallets, de verhuurder van het terrein, samen met Gubbels, een gecontracteerde aannemer uit Helvoirt, een plan van aanpak opgesteld om zorg te dragen voor het opruimen van het terrein. Met deze partijen hebben de OMWB en de gemeente Dongen structureel overleg gevoerd. Maar waar te beginnen? De stand van zaken werd iedere keer doorgenomen, daarbij kwamen verschillende vragen aan de orde. Wat ligt er nu? Kan het ergens naartoe? Kunnen bepaalde tijdelijke tests alsnog uitgevoerd worden met andere machines? De vergunning schreef immers strak voor wat je aan machinerie weg mocht zetten. In het begin lag het terrein zo vol dat de machines niet eens op de vergunde plaatsen konden staan. Dan kwamen we dus weer voor nieuwe vraagstukken te staan. Konden de machines bijvoorbeeld tijdelijk op andere plekken staan, zonder dat de buurman geluidsoverlast zou ervaren? Noodzakelijke vragen, want we hadden iedereen rondom het bedrijf voortdurend bij het proces betrokken. Als overheid wil je immers transparant zijn rondom je werkzaamheden. De algehele teneur was overigens vooral dat de meeste omstanders blij waren dat de zooi werd opgeruimd. We hebben in het hele traject ook geen enkele klacht ontvangen. In samenspraak heeft Gubbels haar eigen vergunning aan laten passen om de ontstane vezels daarop te kunnen slaan en alle kunstgrasgranulaat is ook richting Helvoirt gegaan. Dan hebben we het over dertienhonderd vrachtwagens. Dat geeft een beter beeld van de opgave waar we destijds voor stonden.”
Samenwerking Burgemeester Starmans van de gemeente Dongen is nog altijd positief over de samenwerking destijds. “Dit was zo’n ongeloof complex dossier, zowel juridisch, politiek, maatschappelijk als bedrijfseconomisch. Het was uniek, het was nieuw in Nederland. Daar kun je alleen samen in optrekken, alleen dan kom je er op basis van vertrouwen uit, als iedereen zijn rol goed pakt. Die samenwerking was echt noodzakelijk. Het had enkel kans van slagen doordat het vertrouwen voortdurend aanwezig was en we dit ook naar elkaar hebben uitgesproken. Het feit dat andere partners de coulance op konden brengen om op hun handen te zitten en ons dit op lieten lossen, maakte dat we het in alle zorgvuldigheid konden aanpakken en in staat waren om verschillende opties af te wegen”, zo vertelt Starmans.
Riekschoon Begin 2022 werd bekend dat het nabijgelegen ECCO het terrein van Dongen Pallets overneemt en gaat gebruiken voor uitbreiding. Twee plekken met verontreiniging in de bodem, die nog dateren uit de tijd voordat TUF er gevestigd was, zijn inmiddels gesaneerd. Het hoofdpijndossier TUF behoort daarmee definitief tot de verleden tijd.