[in gezelschap van]
SSiB'er Philip Oprel
'Groene boa' Philip Oprel weet inmiddels hoe de hazen lopen in het buitengebied
Samen Sterk in Brabant (SSiB) is een provinciebrede samenwerkingsvorm waarbinnen vijftien boa's de kwaliteit van het buitengebied in Noord-Brabant bewaken en verbeteren (zie kader onderaan). We spraken één van de groene boa’s van SSiB, Philip Oprel, op het landgoed Hondsdonk in Ulvenhout over de drie speerpunten van SSiB; stroperij, afvaldumpingen en wildcrossen.
Philip noemt zichzelf de ‘groene wijkagent’ van het buitengebied. “De bezoekers van het buitengebied hebben veel vertrouwen in ons. Ze kunnen afwijkende omstandigheden bij ons melden, we zijn immers 24/7 bereikbaar, en wij acteren daar ook op. We zijn afhankelijk van de informatie die van hen en onze partners afkomstig is.” Philip vertelt dat hij en zijn veertien collega’s in het buitengebied met behulp van de Digitale Briefing Buitengebied (DBB) tijdig op de hoogte zijn van wat er op dat moment in een bepaalde gemeente speelt. De DBB is afgelopen jaar gelanceerd en is een online platform waarop de SSiB en alle partners belangrijke informatie met elkaar kunnen delen over zaken die spelen in bepaalde gebieden. Ze kunnen dan onderling bepalen wie er op een bepaalde melding af wordt gestuurd. Los daarvan proberen ze zo efficiënt mogelijk toezicht te houden. “Op een drukke dag in het buitengebied is het natuurlijk goed dat je zichtbaar aanwezig bent samen met een collega, maar uiteindelijk is het vooral belangrijk dat je ook ’s avonds en ’s nachts je oren en ogen openhoudt. Dankzij de informatiegestuurde werkwijze weten we in grote lijnen wat er in welk gebied speelt en daar letten we dan extra op. Wanneer er in een bepaald gebied opvallende zaken zijn waargenomen vragen de partners, zoals terreinbeherende organisaties, ons om informatie en advies of om deel te nemen aan handhavingsacties. Opvallende zaken zijn bijvoorbeeld dat er op bepaalde plekken veel brandjes zijn of overlast is.”
Wild Philip ziet zijn werk als een ‘way of life’. Het is iets dat altijd doorgaat, daar ligt ook een groot verantwoordelijkheidsbesef aan ten grondslag. Te allen tijde is hij in staat om zaken te signaleren. De collega’s van SSiB zijn alert en merken het meteen op wanneer de omgeving verandert. Slechts uit die ene blik op een weiland in de late uren kan Philip opmaken of alles pais en vree is of niet. “Als ik me in de polder begeef, kijk ik altijd hoe de hazen lopen. Vooral richting het najaar. Als ze bijvoorbeeld biet aan het rooien zijn passeer ik de bietopslag en zie ik aan de onderste rij of er wild zit door vraatschade. Maar eventuele stropers van (klein) wild zien dit ook en die hebben er wellicht andere plannen mee. Ja, aanvaringen heb ik wel eens. En geloof me, dat verloopt niet altijd even soepel. Soms kan een confrontatie met iemand zomaar ineens omslaan. Onze eigen veiligheid staat natuurlijk altijd voorop. Hier in het buitengebied bestaat de kans soms dat je geen bereik hebt, ook geen C2000 (walkietalkie). Daarom gaan we vaak in koppels aan het werk en proberen wij de lijntjes met de politie zo kort mogelijk te houden.”
Handel Hondsdonk kenmerkt zich door de grote hoeveelheid gasten die er komen om te recreëren. Die druk is sinds corona alleen maar toegenomen. Philip heeft hier en in de rest van Brabant de omgang zien verruwen. Sommige mensen achten de natuur hun eigendom. “Maar dat is niet het geval. De natuur is niet van jou, die is er vóór jou. Mensen zijn hier te gast en hebben zich aan de toegangsbepalingen te houden. Dat is geen gemeengoed. Ik heb mensen ’s nachts bomen om zien zagen voor haardhout, drie gasten in tien minuten een gestolen auto zien strippen, mistnetten met daarin gevangen vogels aangetroffen, groepen jongeren kampvuren zien maken, paddenstoelen met geestverruimende werking die uit de grond worden getrokken, mierennesten uit de grond gegraven voor de miereneieren, bedoeld als voer voor vogels, berkensap dat uit bomen wordt getapt voor de vermoedelijke helende werking. Overal zit tegenwoordig handel in. Wij als groene boa’s acteren hierop samen met onze partners om het buitengebied te beschermen.”
Toezicht en Handhaving Tijdens het broedseizoen is Philip, zeker op dit particuliere landgoed, extra alert op loslopende honden. “Op dit moment leven er veel reekalveren. Ze rusten overdag en zijn daardoor kwetsbaar. Als een loslopende hond een ree op het spoor is, dan is de kans groot dat het verkeerd afloopt. Als een reekalf door een hond wordt besnuffeld of door mensenhanden wordt aangeraakt, kan het door de moedergeit verstoten worden waarna de kans op een verder leven kansloos is. Ook worden reekalveren doodgebeten door honden. Niet leuk, maar die dingen gebeuren. Als zo’n hond niet aangelijnd is en het zit op een gegeven moment in de jachtmodus, dan is het te laat.” De keren dat Philip hondenbezitters ‘Dat doet mijn hond niet’ hoort zeggen, zijn niet meer op twee handen te tellen. Hij is dan ook alert op reewissels, de door herten en reeën platgetreden paadjes. “Als ik overdag een ree over zie schieten, dan gaan bij mij de alarmbellen af, dat is ongewoon.”
Stroperij Stroperij is een van de drie speerpunten waar SSiB zich op richt. “Stroperij is een fenomeen waarvan velen denken dat het iets van vroeger is, een bladzijde uit een spannend jongensboek”, vertelt Philip. “Toen stroopten ze nog voor de pot, maar tegenwoordig is het voor economisch gewin en van een totaal ander kaliber. Denk aan fazanten, hazen, reeën, maar ook verschillende vissoorten zoals snoekbaarzen leveren het nodige op. Met het Groene Observatieteam hebben we succesvolle postacties gehad waar we bijvoorbeeld samen met onder andere Staatsbosbeheer een verdachte op heterdaad aan hebben kunnen houden. Naar aanleiding van een melding gaan we ook posten bij de locatie om zo verdachten op heterdaad te pakken. De politie houdt hen dan staande.” Zijn staat van dienst maakt ook dat Philip geen onbekende meer is voor deze of gene. “Ze weten zo persoonlijke informatie over je in te winnen, wat ons werk gevaarlijk maakt. Daarom moeten we extra alert zijn op onze eigen veiligheid.”
Toekomstperspectief Philip, zelf 58 jaar, maakt zich tegelijkertijd zorgen om het borgen van de aanwezige kennis voor de toekomst. “Natuurlijk is het belangrijk dat je je personeelsbestand op orde houdt, zorgt voor jonge aanwas en hen enthousiasmeert. Hierbij is het belangrijk dat oude kennis niet verloren gaat. Theoretische kennis is enorm belangrijk, maar praktijkervaring leert je het meest over ons werk.”
Achtergrond Samen Sterk in Brabant (SSiB) is een provinciebrede samenwerkingsvorm waarin gemeenten, provincie, terreinbeherende organisaties, particuliere grondeigenaren, politie, waterschappen en waterwinbedrijven participeren. Door de inzet van professionals op het gebied van toezicht en handhaving en door actieve netwerkopbouw wordt gepoogd de kwaliteit van het buitengebied in Noord-Brabant te bewaken en te verbeteren. Gestreefd wordt naar een schoner en veiliger buitengebied waarin de biodiversiteit wordt gewaarborgd. Om de naleving van de buitengebiedregels te bevorderen en risico’s te beperken werkt SSiB nauw samen met haar deelnemers, overige handhavingspartners, bewoners en bezoekers van het buitengebied. Het netwerk is de spil: samen sterk door gerichte handhaving! Meer weten over SSiB en zijn speerpunten? Bezoek de website.