[in de regio]
Dorpskern als pilot voor omgevingsplan -
Rucphen maakt tempo
Rucphen wil het Omgevingsplan al in 2028 afronden, vier jaar vóór de landelijke deadline. Beleidsmedewerker fysieke leefomgeving Hans Koning en adviseur Michel Sijmens vertellen hoe ze dat doen en SPRONG gebruiken om dat traject te versnellen.
De forse woningbouwopgave in Rucphen is de belangrijkste aanjager van de voortvarende koers. “We moeten vooral voor ouderen en starters bouwen. De ambitie is om van 24.000 naar 27.000 inwoners te groeien in 2040. Dat betekent 1.300 tot 1.500 nieuwe woningen”, licht Hans toe. “Voor een gemeente van onze omvang is dat aanzienlijk. In het buitengebied verdwijnen agrarische functies en in de kernen kijken we naar inbreiding. Maar alles moet getoetst worden aan het Omgevingsplan en dat moet simpelweg ook werkbaar zijn”, stelt Michel.
Pilot
Hans: “De Omgevingsvisie 2.0 uit september 2025 is ons vertrekpunt. Schijf wordt de pilot: de dynamiek lijkt op die van de hele gemeente, maar de schaal is klein genoeg om te experimenteren.” De aanbesteding voor een ontwerpbureau loopt, maar verloopt stroef.
Volgens Michel zijn bureaus met de juiste expertise schaars. “Het helpt dan ook niet dat meerdere gemeenten tegelijkertijd met hetzelfde vraagstuk bij bureaus aankloppen. Eind dit jaar moet er in elk geval een plan van aanpak liggen. We mikken op vaststelling van het omgevingsplan Schijf vóór eind 2026.”
SPRONG
SPRONG helpt inhoudelijk én organisatorisch. Hans is enthousiast. “We werken nu aan de milieuregels. De oude bestemmingsplannen maken nog deel uit van het tijdelijke omgevingsplan, maar moeten uiteindelijk worden vertaald naar het nieuwe plan.” Michel: “De bruidsschat en de voorbeeldregels uit SPRONG geven richting. In de sessies komen planologen, milieumensen, bodem- en waterspecialisten samen. Dat is waardevol: iedereen kijkt anders, en we zien hoe andere gemeenten dit aanpakken.”
Collega’s
De integratie van ruimtelijke en milieuregels vraagt tijdige betrokkenheid van collega’s. Hans vertelt dat ze de collega’s nu écht nodig hebben. “We hebben ze vooraf bijgepraat, nu moeten ze meedenken. Met een projectteam bepalen we wekelijks wie wat moet leveren.” De geo-specialist brengt bijvoorbeeld alvast alle functies en regels in Schijf in kaart om te zien hoe de regels daarin passen. “Wat we hier leren, werkt straks door in de hele gemeente.”
Knelpunten
Het omgevingsplan dwingt tot een bredere blik. Hans: “We kunnen dit niet alleen. Denk aan de netcapaciteit: dan zit je ook met Tennet aan tafel. Drinkwater is in West-Brabant evenmin vanzelfsprekend. Je moet vroeg signaleren waar knelpunten zitten. De verwachting dat we straks tien verschillende instanties een voorontwerp moeten sturen is niet onrealistisch.”
Verkiezingen
Hans en Michel zijn duidelijk richting andere gemeenten: begin op tijd. “2032 lijkt ver weg, maar dat is het niet”, zegt Hans stellig. Het proces is dynamisch en je loopt anders het risico achter de feiten aan te hollen. En minstens zo belangrijk voor de voortgang: Neem na de gemeenteraadsverkiezingen de nieuwe raadsleden en het nieuwe college direct mee in de Omgevingswet en het Omgevingsplan als onderdelen van het inwerkprogramma. Ze moeten begrijpen wat dit vraagt van de organisatie.”
SPRONG in het diepe - OMWB wijst de weg
Uiterlijk in 2032 moeten gemeenten één omgevingsplan hebben waarin alle milieuthema’s samenkomen. Dat vraagt om heldere, uitvoerbare planregels. Voor de OMWB is uniformiteit geen wens, maar een randvoorwaarde voor efficiënte ondersteuning en betaalbare uitvoering. Eigen regelstructuren leiden tot versnippering, hogere werkdruk en oplopende kosten. SPRONG (Samen bouwen met Partners in Regio’s aan Omgevingsplannen van Noord-Brabantse Gemeenten) is opgezet om die versnippering te beperken en te werken aan een gezamenlijke basis voor planregels.