[VIJF VRAGEN OVER]
Smog
Wat is smog en hoe houden we het in de gaten?
Marc Arts, technisch adviseur, geeft uitleg
1. Wat is smog?
"Smog is een containerbegrip. Er bestaan allerlei soorten smog. Het woord komt uit het Engels en is een samenvoeging van smoke (rook) en fog (mist). Bij smog zitten er tijdelijk meer vervuilende stoffen in de lucht. In Nederland gaat het meestal om ozon of fijnstof. Smog komt over het algemeen voor bij zonnig weer en als er weinig of geen wind is. De luchtvervuiling blijft dan hangen en kan zich ophopen. We spreken van wintersmog en zomersmog. In de zomer gaat het meestal om veel ozon in de lucht. In de winter vormt fijnstof eerder de oorzaak."
2. Smog door ozon, hoe zit dat?
"Smog door ozon is onzichtbaar. Veel mensen denken bij smog aan de gele bruine lucht die boven een stad hangt, zoals we zien in China of India. Dat heb je in Nederland niet. In de zomer hebben we hier vooral last van de extra ozon in de lucht. Die ontstaat door de felle zon. Zuurstof is O₂, daar voegt zich een extra atoom bij waardoor ozon (O₃) ontstaat. De zon is hiervan de motor. Ozon is veel reactiever dan gewone zuurstof en daardoor mogelijk schadelijk voor longen en luchtwegen. Het kan bijvoorbeeld het slijmvlies aantasten."
3. Kun je jezelf ertegen beschermen?
"Nee. Een mondkapje opzetten heeft geen zin. Het is geen fijnstof die in de lucht zit die je kunt wegfilteren. De smogwaarschuwingen die worden afgegeven als er extra veel ozon in de lucht zit, zijn vooral bedoeld voor mensen met luchtweg- en longaandoeningen. Voor deze mensen is het raadzaam om binnen te blijven en rustig aan te doen. Of ze kunnen er met hun medicijngebruik op inspelen. De piek van de verhoogde concentratie ozon vormt zich meestal ’s middags en aan het begin van de avond. En dan dus vooral op zonnige, windstille dagen." (tekst gaat verder onder de foto)
4. Wie geeft het smogalarm af?
"Landelijk draagt het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) die verantwoordelijkheid. Door heel het land staan luchtmeetstations. Op basis van meetdata bepaalt het RIVM dagelijks de verwachting van het smogniveau. De luchtmeetstations van de OMWB leveren hiervoor ook data."
5. Heeft de OMWB hierin ook een verantwoordelijkheid?
"De OMWB houdt namens de provincie de situatie in Noord-Brabant in de gaten. Het smogalarm van het RIVM is landelijk, wij monitoren de luchtkwaliteit in onze provincie. Los van het RIVM geven ook wij smogalarmen af. Wij waarschuwen dan het kabinet van de provincie en de GGD. Ook brengen we onze eigen klachtencentrale op de hoogte vanwege mogelijke vragen over de luchtkwaliteit. Verder schreven wij voor de provincie het smogdraaiboek. Elke provincie moet zo’n draaiboek hebben. Door allerlei situaties kan er regionaal smog ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan een grote brand. Dan moet meteen duidelijk zijn wat er moet gebeuren om burgers te informeren en beschermen."