[VIJF VRAGEN OVER]

Externe veiligheid bij energieopslag-systemen


Duurzaam opgewekte energie gebruiken wanneer je het nodig hebt. Dat is in de huidige energietransitie een behoorlijk opgave en om die reden gebruiken bedrijven en particulieren tegenwoordig energieopslagsystemen (EOS’en).


Madelon Siebering, adviseur externe veiligheid, vertelt over de bijbehorende richtlijnen en voorzorgsmaatregelen.


1. Wat zijn energieopslagsystemen precies?

“In de praktijk zien we dat we duurzaam opgewekte energie niet altijd meteen nodig hebben. Eigenaren van zonnepanelen en windmolens kiezen er daarom voor om opgewekte energie op te slaan in energiedragers die lithium bevatten. Veel bedrijven maken daar gebruik van. Denk aan industrieterreinen, agrarische bedrijven met zonnepanelen. Maar ook tankstations en zelfs voorzieningen als scholen. Niet altijd uit luxe, maar soms ook uit noodzaak.”

2. Door welke noodzaak is dit dan ingegeven?

“Er zijn problemen met het elektriciteitsnet. De maximumcapaciteit hiervan is inmiddels bereikt, de zogenaamde netcongestie. Hierdoor kunnen nieuwe bedrijven niet direct aangesloten worden op het net of hun opgewekte elektriciteit niet aan het net terug leveren. De nieuwbouw van een basisschool in onze regio was zo goed als afgerond toen ze erachter kwamen dat aansluiting op het stroomnet de komende tien jaar niet mogelijk zou zijn. Dan blijft er alleen nog een energieopslagsysteem over als oplossing.” De nieuwbouw van een basisschool in onze regio was zo goed als afgerond toen ze erachter kwamen dat aansluiting op het stroomnet de komende tien jaar niet mogelijk zou zijn. Dan blijft er alleen nog een energieopslagsysteem over als oplossing.”

3. Jij gaat over externe veiligheid. Welke risico’s komen er kijken bij het gebruik van een EOS?

“Het gevaar van energiedragers die lithium bevatten is dat er een niet te controleren toename in temperatuur kan ontstaan, de zogenaamde ‘thermal runaway’. Dit kan leiden tot het vrijkomen van giftige stoffen, een brand of een explosie. Bedrijven moeten een melding doen voordat ze een EOS in gebruik nemen. Het gebruik, maar ook de opslag ervan zien we namelijk als een milieubelastende activiteit (MBA). Het betekent dat er regels voor gelden. We krijgen momenteel echt een hausse aan aanvragen. Daarbij sturen we voor een groot deel op basis van wat de bijbehorende PGS (Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen, red.) voorschrijft. Er is een aparte PGS voor het gebruik van EOS’en eentje voor de opslag van EOS’en (en andere lithiumhoudende energiedragers zoals bijvoorbeeld die uit telefoons, fietsen en auto’s). We letten dan met name op de brandwerendheid van het EOS. Idealiter vindt er in een EOS geen toename in temperatuur plaats. Maar juist bij plekken als zonneparken, terreinen van windmolens en in opslaghallen staan er soms meerdere van deze systemen bij elkaar. Je wilt niet dat ze elkaar als het ware aansteken, dan zijn de gevolgen niet te overzien. Het gevaar van een themal runaway maakt namelijk ook dat ze moeilijk te blussen zijn.”

4. Dus veiligheidsrisico's zijn daardoor uitgesloten?

“Nee, veiligheidsrisico's zijn niet uitgesloten. In april is de officiële rekenmethode die uitsluitsel geeft over eventuele risico’s van het gebruik en de opslag vastgesteld. We controleren waar mogelijk op basis van deze rekenmethode, de PGS en de concept-regels die nu voorhanden zijn. Definitieve wetgeving is er namelijk nog niet en laat ook nog even op zich wachten. Tot die tijd is het wel van belang dat initiatiefnemers een melding bij ons indienen op het moment dat ze een EOS willen gaan gebruiken of opslaan. We gaan dan samen na wat verantwoord is qua omstandigheden en de relatie van de opslag ten opzichte van de omgeving.”

5. Wat zou je initiatiefnemers nog mee willen geven als advies?

“Zorg dat het EOS voldoet aan de PGS en gebruik de rekenmethode om de risico's van het EOS op de omgeving te bepalen. Ga goed na of het EOS gecertificeerd is en probeer een testrapport over de brandwerendheid te achterhalen. Vaak is daarmee wel aan te tonen of het systeem deugt en verantwoord te gebruiken is. Daarnaast moet een EOS  makkelijk te bereiken zijn voor de brandweer. Dan hebben we het dus over de uitpandige varianten, die kunnen los geplaatst worden of in een grote container. Uiteraard moeten ze altijd beschermd zijn tegen de weerselementen.”

Belangrijke normen die iets zeggen over de veiligheid van een EOS

IEC 62933-5-2 en NEN-EN-IEC 62619 (over minimale veiligheidseisen)

NEN-EN-IEC 62933-5-2 of UL9540A (over beveiliging tegen brandpropagatie)

Heeft u vragen over dit onderwerp?

Neem dan contact op met Madelon Siebering, adviseur externe veiligheid, via m.siebering@omwb.nl of

06-52857543

Meer lezen over het werk van Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant?

Abonneer je op OMWB [in beeld]