"Welke vuiligheid adem je in? Je weet het niet"
Rian Musters woont al meer dan veertig jaar aan de Meester Bierensweg in Prinsenbeek. Haar tuin grenst aan de hogesnelheidslijn en iets verderop ligt de A16. Wat doet al dat verkeer met de lucht? Met succes diende Rian namens de buurt een aanvraag in voor een luchtmeting.
Rian is een actieve buurtbewoonster. Als het nodig is onderneemt ze actie. In de krant las ze een artikel over mobiele luchtmeetstations die een tour door Brabant maken. Per locatie wordt steeds een half jaar onderzoek gedaan naar de luchtkwaliteit ter plekke. Iedereen kan hiervoor bij de provincie een verzoek indienen. Na overleg met andere buurtbewoners meldde Rian de Meester Bierensweg aan. De Provincie ging akkoord en begin dit jaar is er een mobiel meetstation geplaatst (de OMWB beheert de apparaten en voert ook het onderzoek uit). Een half jaar lang is de luchtkwaliteit gemonitord. Vooral vluchtige organische stoffen, stikstofdioxide en fijnstof zijn gemeten.
"Fijn dat we nu meer duidelijkheid hebben" Het resultaat van het onderzoek: de luchtkwaliteit voldoet aan de Europese normen. Rian: "Het fijne is dat we nu weten hoe het zit. De onzekerheid is nu minder. Schoon is de lucht niet, maar dat is nergens in Brabant. Maar het is niet zo dat het hier ongezonder is om te wonen dan op veel plaatsen elders."
Over het onderzoek is Rian ronduit enthousiast. "We hebben van de OMWB veel uitleg gekregen. Maandelijks zijn met ons de resultaten besproken. Dat gebeurde online via Teams. Ook mensen van de gemeente en de provincie waren daarbij betrokken. Het hele onderzoek is best technisch, maar toch is geprobeerd om het in ‘gewone mensentaal’ uit te leggen."
"Voor mij als vakman was het genieten"
Een andere bewoner die nauw bij het onderzoek was betrokken, is Pieter Koenraads. In zijn werkzame leven was hij proces- en milieu-technoloog. "Luchtkwaliteit is verraderlijk. Is er sprake van stank dan word je gewaarschuwd door je neus. Maar veel vervuiling kun je niet ruiken of zien. Wat waait er vanuit het Antwerpse havengebied onze kant op? Hoeveel fijnstof komt er vrij door al dat verkeer rondom onze wijk? Mensen hier maken zich daar ongerust over. Zo’n onderzoek helpt dan." Pieter ziet het onderzoek vooral als een nulmeting. "Als je over vijf jaar nog eens meet kun je zien of het is verbeterd of verslechterd."
Dat er opeens zo’n meetwagen voor de deur stond was voor Pieter als ‘vakman’ extra interessant. "Zo’n meetstation zit propvol techniek. Al die geavanceerde instrumenten van tegenwoordig. Echt indrukwekkend." Net zoals Rian is ook Pieter lovend over het onderzoek. "De manier waarop het onderzoek is uitgevoerd en ook hoe wij als bewoners maandelijks zijn geïnformeerd was uitermate professioneel."
"Ongerustheid begrijpelijk" Marc Arts, specialist luchtkwaliteit bij de OMWB en uitvoerder van het onderzoek: "De vraag vanuit de bewoners is begrijpelijk. Ze wonen zo dicht bij verkeersaders waar het steeds drukker wordt; wat doet dat met de luchtkwaliteit? We hebben het beeld van Prinsenbeek vergeleken met straat- en stadstations in Breda en Eindhoven. Die waardes zijn nagenoeg gelijk en zitten nog behoorlijk onder de grenswaarden zoals we die in Europa hanteren. Er is niks urgents naar voren gekomen in dit onderzoek. Maar de ongerustheid bij de mensen over gezondheidseffecten begrijp ik heel goed."
Huisarts vraagt om onderzoek in Engelen
Hoe is het met de luchtkwaliteit in Engelen gesteld? Bewoonster Marja Bernts merkt dat de luchtkwaliteit, afhankelijk van de windrichting, wel eens te wensen overlaat. Als zij dit bespreekt met huisarts Sylvia van Manen besluiten ze om bij Provincie Noord-Brabant een meetonderzoek aan te vragen. Met succes. In juli startte de OMWB er een onderzoek.
Engelen is een wijk aan de noordkant van de gemeente ’s-Hertogenbosch (in de hoek van de A2 en de A59). Qua stank en brandoverlast heeft de wijk de afgelopen jaren de nodige overlast gehad. Marja: "Er is genoeg om ons zorgen over te maken. Op het industrieterrein hier vlakbij zit een aantal bedrijven waar je niet blij van wordt. Maar denk ook aan de houtstook in de winter en het vele gieren van de boeren. Er leven vragen over de luchtkwaliteit en het is fijn als daar duidelijkheid over komt."
Engelen en Gilze Elk half jaar zet de OMWB twee mobiele meetstations in. De laatste zes maanden van 2023 staan ze in Engelen en in Gilze. De resultaten van de onderzoeken worden in februari 2024 verwacht.