[VIJF VRAGEN OVER]
Energiebesparing bij grote bedrijven
Grote en kleine bedrijven zijn verplicht álle energiebesparende maatregelen te nemen die in vijf jaar zijn terug te verdienen. Of dat ook gebeurt controleert de OMWB. Maar hoe pak je dat aan bij de allergrootste concerns?
Hendri Damen, energietoezichthouder geeft uitleg.
1. Hoe is zo’n enorm bedrijf te controleren?
"We hebben het over bedrijven die vallen onder de ETS-regelgeving. Dat zijn onder meer Shell Moerdijk, de Amercentrale, de Gasunie, maar ook bijvoorbeeld glasfabriek Ardagh in Dongen, en in Bergen op Zoom kunststoffabrikant Sabic en Lamb Weston/Meijer, een van ‘s werelds grootste producenten van diepvriesfriet. Die grote bedrijven zijn voor de OMWB geen onbeschreven blad. We komen er al. Vaak meerdere keren per jaar. Onze collega’s van vergunningverlening kennen deze bedrijven goed en onze milieutoezichthouders controleren of ook die grote jongens zich aan de afgegeven vergunningen houden. Die bestaande relaties benutten we natuurlijk, nu we er ook op energiegebied aan de slag gaan. Collega’s kunnen ons kennis aanreiken en ook is het gemakkelijker om via bestaande contacten je weg te vinden binnen zo’n enorme organisatie."
2. Waar begin je met je inspectie? Je loopt niet zomaar dat enorme terrein op.
"Je maakt kennis en praat met elkaar. We bespreken wat ze allemaal doen aan energiemaatregelen. Zij hebben zelf natuurlijk ook een enorm belang bij energiezuiniger werken. Stel dat ze één procent energieverbruik kunnen besparen. Dat is bij zo’n organisatie meteen gigantisch veel uitgedrukt in kWh of m3. Verduurzaming is juist voor de allergrootsten van cruciaal belang. Ook omdat ze dat aan de buitenwereld moeten laten zien. Die leunen niet achterover; die lopen voorop. Maar dan nog zijn er misschien nog meer verbeteringen mogelijk.
Wat ook belangrijke input oplevert is de rapportage die ze voor 1 december moeten indienen. Daarin staat tot in detail beschreven welke maatregelen ze nemen. Dan gaat het om maatregelen die ze binnen vijf jaar kunnen terugverdienen.
Verder werken we al langer met een lijst van erkende maatregelen waaraan bedrijven moeten voldoen. Die lijst gebruiken we vooral bij de MKB-bedrijven, maar die lijst bevat natuurlijk ook allerlei onderdelen die houvast bieden voor de controle van de allergrootste bedrijven."
3. Toch is het heel iets anders dan een gemiddeld MKB-bedrijf. Veel kennis-intensiever. Heb je voldoende kennis?
"Het zijn complexe bedrijven en complexe processen. Ze willen natuurlijk wel op gelijkwaardig niveau met je communiceren. En wij moeten kunnen beoordelen of ze voldoende energiebesparende maatregelen hebben genomen. Scholing en training zijn daarvoor heel belangrijk. Vandaar ook dat ik nu de post-hbo-opleiding ‘energiekunde’ volg. Heb je bij MKB-bedrijven te maken met de general manager; bij die grote bedrijven heb je meteen te maken met een superspecialist. Ook daar moet je mee kunnen communiceren."
4. Pas sinds juli vallen de grote energiereuzen ook onder de energiebesparingsplicht. Voor het cluster Energie van de OMWB een hele nieuwe wereld; het is ook een soort ontdekkingstocht?
"Dat is het zeker. En dat maakt het ook zo uitdagend. Natuurlijk probeer je goed beslagen ten ijs te komen. Zo is er tweewekelijks overleg tussen de grootste omgevingsdiensten om samen te sparren en kennis en ervaringen te delen. Veel van die grote concerns zitten op meerdere locaties in het land. Met verschillende omgevingsdiensten ben je met hetzelfde bedrijf bezig. Ook dat stem je af."
5.Voel je je wel eens de underdog tegenover die enorme bedrijven?
"Je moet het idee laten varen dat je in één keer alles kunt doen. Je kunt geen lijstje afwerken zoals bij veel MKB-bedrijven. Je moet het werk opknippen. Inzoomen op deelgebieden. Gaandeweg zullen we een manier moeten vinden die het best past."
Uitbreiding Energiebesparingsplicht
De EU-lidstaten hebben met elkaar afgesproken dat de CO2-uitstoot in 2030 minimaal 55% minder moet zijn dan in 1990. Een van de maatregelen die de Nederlandse overheid heeft genomen is de ‘Energiebesparingsplicht’ voor bedrijven en organisaties met een jaarlijks energiegebruik van minimaal 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 aardgas. Zij moeten álle mogelijke energiebesparende maatregelen nemen die in vijf jaar zijn terug te verdienen. Deze Energiebesparingsplicht is niet vrijblijvend. De omgevingsdiensten controleren of het ook daadwerkelijk gebeurt. Wie zijn zaken niet op orde heeft, riskeert boetes, dwangsommen en zelfs sluiting. Sinds juli is de Energiebesparingsplicht ook ingegaan voor de allergrootste concerns. Zeg maar de ‘Tata Steels’ van deze wereld.
Aan de omgevingsdiensten de taak om te controleren of ook deze reusachtige energieslurpers genoeg doen aan energiebesparing. Concreet betekent dit voor de OMWB dat vanaf juli ook 32 zeer grote energiegebruikers gecontroleerd moeten worden. Bedrijven en organisaties die onder de Energiebesparingsplicht vallen moeten voor 1 december van dit jaar rapporteren welke maatregelen ze hebben genomen. Zo weten de omgevingsdiensten op welke bedrijven ze hun aandacht vooral moeten richten. Ook nieuw is dat de allergrootste energiegebruikers (sinds juli) zijn toegevoegd aan de Energiebesparingsplicht. Het gaat om de zogeheten ETS-bedrijven die onder het Europese emissiehandelssysteem vallen. Zij moeten voor 1 december van dit jaar een uitgebreide onderzoeksrapportage indienen. Ook deze bedrijven worden gecontroleerd door de omgevingsdiensten.