[in gezelschap van]
Geluidsspecialist Lieve Backx
Ploegendienst 2021 OMWB mocht weer eropuit
Voor geluidsspecialist Lieve Backx vormde het festival Ploegendienst in Breda het startschot om in opdracht van die gemeente weer de kenmerkende evenementenmetingen uit te voeren. We gingen met haar mee.
De ontlading bij de aanvang van het festival, gesitueerd aan de Galderse Meren in Breda, was het eerste weekend van juli groot. “Eindelijk weer een feestje!”, was de algehele stemming, nadat 2020 niet bepaald het ideale festivaljaar bleek te zijn. Stilte voor de storm Op vrijdag 2 juli, de spreekwoordelijke stilte voor de storm, plaatste de OMWB twee verschillende monitoringsystemen vakkundig op gepaste afstand van het festivalterrein. Daarvoor werden de bewoners van de twee ‘maatgevende’ woningen aan de Rijsbergsebaan en Moerstraat al eerder benaderd. De vrijstaande woningen, verscholen achter een oprijlaan en bedekt door het omliggende groen, werden voor twee dagen tot geluidsijkpunt veroordeeld. Beide zijn ze gezien hun afstand van grofweg tweehonderd en zeshonderd meter tot het festivalterrein representatief voor het geluid dat voorbij het festivalterrein reikt.
Ter plaatse Lieve is de tweede dag van het festival, zondag 4 juli, nabij het festivalterrein aanwezig om extra handmatige geluidmetingen te verrichten. Ze vertelt dat Ploegendienst al vier keer eerder bij de Galderse Meren plaatsvond. “Gedurende die eerdere edities waren er weliswaar normoverschrijdingen maar niet van buitensporige aard.” Binnen een speciaal in het leven geroepen whatsappgroep bespreekt Lieve bovendien samen met haar contactpersoon van de gemeente Breda en organisatoren van het festival de situatie als daar aanleiding toe is. “Alle partijen hebben de juiste intenties, het moet immers voor iedereen leuk blijven. Daarvan zijn we ons bewust.”
Monitoring 24/7 De geïnstalleerde monitoringsystemen zijn zo’n vier tot vijf meter hoog, en geven realtime de situatie door via grafieken die via een website zijn te raadplegen. Lieve heeft net als haar collega van de gemeente Breda en de organisatoren toegang tot de verschillende geluidsniveaus. Uiteenlopende waarnemingen van de werkelijke situatie worden op die manier voorkomen. “De monitoringsystemen vormen expliciet een hulpmiddel voor de organisatie van het festival. Idealiter houden ze zelf de meetniveaus voortdurend in de gaten en sturen ze qua volume bij als dat nodig is. Als de meetsystemen uitvallen of er ergens anders klachten vandaan komen is het uiteindelijk de verantwoordelijkheid van de organisatie om aan de normen te blijven voldoen”, licht Lieve toe.
Voelen De horizontale lijn halverwege de grafiek markeert de grenswaarde op die specifieke plek. Hier en daar zijn uitschieters te zien, momenten waarop de lage bassen de grenswaarde passeren en ongetwijfeld net iets te goed voelbaar zijn, kenmerkend voor deze frequentie. Lieve legt uit: “Voor evenementen leggen we geluid vast met een dubbele norm: een norm in dB(A) en een norm in dB(C). Bij dit soort evenementen zien we dat de dB(C)-norm het meest beperkend is. Dit zijn de bassen in de muziek die erg ver dragen en kenmerkend zijn voor een festival met techno en house.
Deze lagere tonen, die niet zozeer hoorbaar maar vooral voelbaar zijn, maken voor de bezoekers deel uit van de festivalbeleving. Het nadeel van deze frequentie is dat ze een behoorlijke afstand af kunnen leggen. Terwijl de bassen het publiek in extase brengen, reiken ze over het water van de Galderse Meren naar de omliggende leefomgeving. Ze kunnen makkelijk in woningen dringen. Wanneer we alleen een norm in dB(A) zouden vastleggen, zoals gebruikelijk in een milieuvergunning, zouden de bassen nog meer kunnen toenemen, waardoor ramen gaan trillen en glazen in de kast staan te rinkelen. Dat willen we natuurlijk voorkomen.”
Natuur Dit jaar is de timing voor het festival voor sommigen gunstig. Verschillende natuurorganisaties spanden namelijk rechtszaken aan tegen de evenementenvergunning omdat het festival niet gedurende het voorjaar, tijdens het broedseizoen van vogels, plaats mocht vinden. Op vogels en andere dieren heeft het harde geluid van een festival en de enorme aanloop van bezoekers in zo’n gebied een ontregelend effect, stellen zij. Los daarvan heeft de gemeente Breda ook in het evenementenbeleid staan dat dit soort feesten niet tijdens het broedseizoen plaats mag vinden. Daar was logischerwijs discussie over. Om die reden besloot de organisatie van het festival het evenement later in het jaar plaats te laten vinden. Een planning die onvoorzien gunstig uitpakte door de vlak daarvoor verkondigde versoepelde coronarichtlijnen.
Regen Dit jaar zijn enkel de bezoekers ietwat ontregeld. Het slechte weer gooit roet in het eten. Terwijl Lieve handmetingen verricht wordt ze gadegeslagen door in poncho’s gehulde menigten. Ze horen wat Lieve ook hoort, én meet. Per meting moet het apparaat vijf minuten lang registreren van hoeveel decibellen er sprake is. Het feit dat de regen met bakken uit de lucht komt vallen heeft verder geen invloed op de kwaliteit van de geluidsmeting. Ondanks de regen en de harde aanwezige muziek blijft het geluid op dat moment onder de norm.
Niet veel later klaart het op en breekt de zon door. De rij auto’s met bezoekers, in de wacht voor een parkeerplek op één van de grasvelden, blijft gestaag toenemen. Hoewel er sprake was van wisselvallig weer bleek het voor de bezoekers een meer dan geslaagd festival. Anderzijds constateerde Lieve dat ondanks de twee aanwezige monitoringsystemen en haar aanvullende informatie toch met regelmaat de geluidsnormen werden overschreden. De OMWB gaat samen met de gemeente kijken op welke manier dit bij toekomstige evenementen kan worden voorkomen.